Güreşiyorum;662. Kırkpınar(3.)Bölüm; Kırkpınar bir kültürdür.(Perdah) Değerli güreş severler bu yılda her yıl olduğu gibi dünyanın çeşitli ülkelerinden katılımcılar bekleniyor. Bu yılın en önemli özelliği ise ilk kez ve geçen yıl kurulan Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu Başkanı İbrahim TÜRKİŞ ve yönetimi, kurulları tarafından icra edilecek. Farklı bir formatta yapılacak olması. Başta TRTSPOR olmak üzere bir çok kanal yerli-yabancı canlı verecek. Basından da rekor bir katılım olacağı gelen haberler arasında. Kırkpınar uzun yıllardır ülke tanıtımına çok önemli katkı yapıyor şüphesiz. Siyasetten de bir çok kişinin katılması bekleniyor.(Kırmızı dipli mum ile Edirne Belediye Başkanı Recep GÜRKAN ,Kırkpınar Ağası Seyfettin SELİM(Altın Kemerli)TGGF Başkanı İbrahim TÜRKİŞ ile bir çok siyasetçi ve bürokratı davet ediyorlar.) Cuma günü nasipse başlayacak. 662. Kırkpınar Başpehlivanın bu yılki ödülü 1 Milyon T.L.
Milletimiz; Güreşirken canlarını verenlerin ,orada yatanların “Kırklardan” (Ermiş) olduğuna inanır. Yöreyi Kırkpınar diye adlandırır. Orada, ölen kişilerin anısına güreş tutulmaya başlanmış, zamanla gelenekselleşmiş, Kırkpınar Yağlı güreşlerine dönüşmüştür.(Birinci bölümde bahsedildi.) Kırkpınar, Edirne’de her yıl binlerce güreş severin geldiği ve dünyanın dört bir tarafından ziyaretçi akınına uğrayan bir güreş şenliği. Kırmız dipli mum, pehlivan ’ın çanta ve giysisi ile Türkiye Başpehlivanı olarak boynuna taktığı kemeri Kırkpınar’ın öğeleridir.
Kırkpınar, yalnızca bir güreş değil, kentte yaşamı da etkileyen bir olay. Bu yıl 662. kez yapılacak Kırkpınar güreşleri, efsanevi bir kökende de dayanır. Bu büyük organizasyona katılan yüzlerce pehlivanın hayallerinde yatan ise “Altın Kemer “ ‘i takabilmek. Altın kemeri beline dolayan isim, meydanın en güçlü yiğidi olarak omuzlarda selamlanır. Yedi Asrı bulan ve her yıl tekrarlanan Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin, son yıllarda Türkiye’deki pek çok yağlı güreş organizasyonuna ilham kaynağı oluşturduğu da göze çarpıyor. Çünkü, adeta Kırkpınar’la özdeşleşen altın kemer, diğer güreşlerde de verilmeye başlandı. Saray içi’ ndeki coşkulu hava, belki de daha organize olmuş haliyle son bir kaç yıldır Anadolu’nun çeşitli mekânlarında gerçekleştirilmeye çalışılıyor.
Kırkpınar, Edirne ve Selimiye Camii birbirleri ile bütünleşmişler. Özellikle Mimar Sinan’ın ustalık eseri olan Selimiye her Müslümanın görmesi gereken bir mekan. Bakalım bu yıl ne olacak. En önemlisi şu anda yönetimde olan TGFF’ nin “ TGGF CW Enerji Yağlı Güreş Ligi” ‘nde 1. Sırada Ali Gürbüz, Ertuğrul Dağdeviren, Orhan Okulu, İsmail Koç, Hüseyin Gümüşalan, İsmail Balaban, Mustafa Taş, Tanju Gemici, Semih Turgut ve Mehmet yeşil Yeşil İlk on sıralamasında bulunuyor. Cengizhan Şimşek ise 6 Temmuz’ da Tahkimin kararına göre Kırkpınar’ a girip girmeyeceği belli olacak. (Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu, başpehlivan Cengizhan Şimşek’in 10 Mart’tan geçerli olmak üzere 3 ay 15 gün hak mahrumiyeti cezasına çarptırıldığını duyurmuştu. Cengizhan, 26 Haziran 2023 tarihinden itibaren 662.Kırkpınar Yağlı Güreşleri dahil tüm güreşlere katılabilecek. Katılmaya başladı.) Temennimiz TGGF Disiplin kararının uygulanması yönünde.
Bu hafta Kırkpınar’ın kendine özgü kural ve bazı törelerinden bahsedelim. Geçen haftadan başlayan ve panayır şeklinde geçen şenlikler serhat şehri Edirne olmak üzere Trakya’ da ayrı bir heyecan ve ekonomisine dolayısı ile tanıtımına katkıda bulunduğu şüphesiz. Perdah’ a gelmeden; Ağalık, açık arttırma ile bir koça en çok para verende kalır. Seyfettin SELİM üç kez Altın kemer sahibi bu yılda aday . Pehlivanlar kıs pet giyerler. Cazgırlar onları peşrev eşliğinde halka tanıtır.(Kırkpınar’ın en eski ve rekortmen cazgırı Şükrü Kayabaş’tır. Tam 59 kezdir Kırkpınar’ da Baş cazgır gelecek yıl jübile yapacak.) Başpehlivana Altın Kemer takılır. Eğer üç yıl üst üste kazanırsa bu kemerin sürekli sahibi olur. Kırkpınar’da beraberlik yoktur. Yenme ve yenilme vardır. Minder güreşleri ülkemizde ücretsiz seyredilir ama Kırkpınar her gün ayrı ayrı olmak üzere ücretli biletle seyredilir. “Er medyanı, Hodri meydan” sözcükleri burada halk arasında sık sık kullanılır. Bazı oyunların adları ise şöyle:
Sarma, tek sarma, çoban bağı, iç kazık, dış kazık, dış kazıkta gerdanlama, paça kasnak, ters kepçe, sarmada kola yaslanma, oturak kündesi, şark kündesi, ters sarma, iç kazık ters paça. Savunma teknikleri ise sarmada yan kılçık, sarmada dolu paça kasnak, ters kepçeden kurtulmak, şakta bilek kaparak kolbastı, kemanede aşırmak suretiyle kalkmak ve gibi..
Şimdi de PERDAH ;
Öncelikle güreşe ısınma amaçlı jimnastik gibi görünse de aslında ,manevi mistik bir havası vardır. Şöyle ki ; Yağlı güreşler genellikle yazın yapıldığı için , vücuttaki uyuşukluğu atmak için, soğuk su ile duş alınarak bir nevi şoklama yapılır. Bu sayede kan dolaşımımız hızlanır(Bu arada gusül abdesti de alınır ) Ve kıbleye dönülerek dua edilir. Edilen dua genellikle de “ Ya rabbim; ,Benim yüzümü kara çıkarma, bana yardım et .” denir. Kıs pet sağ ayakla sünnete uygun olarak giyilir. Besmele ile sahaya , er meydanına çıkılır. Eşleşme yapıldıktan sonra tek sıra halinde belli bir ritim ile davul-Zurna nameleri eşliğinde Peşrev çekilerek belli bir hareket sırası ile önce musafaha yapılır. Sonra kol bağlanıp Sağa –Sola açılarak hem kendini, hem de rakibi kol kaslarını esnetirler. Sonra sol diz yerde , sağ el ile toprağa değilerek
“ Topraktan geldik-Toprağa gideceğiz “ Düşüncesi ile mütevazi hareketler ile teslimiyet gösterilir. Rakibin paçalarına eğilerek dokunulur. Burada asıl olan düşünce;
“Ben senin pehlivanlığını takdir ediyorum. Veya sen benden üstünsün gibi tavırlar gösterilir. “ Ve böylece güreş tatlı –sert bir şekilde başlamış olur.
Önemli not;
1.TGGF 2023 CW Enerji Yağlı Güreş liginde ilk 64’ e giren pehlivanlar 2024’ te düzenlenecek 663. Kırkpınar güreşlerine katılmaya hak kazanacaklar.
Dördüncü bölümde görüşmek üzere..
Ata KARATAŞ / 05 Temmuz 2023 /Sarıyer –İstanbul
